Basic HTML Version
38
BOSİAD
SİNERJİ
/ Eylül - Ekim 2013
köşe yazısı
/ Şerif Arı
4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’nun
20’nci maddesine göre bölgedeki katılımcıların
altyapı ve arıtma tesislerini, OSB Müdürlüğü yap-
mak ve yönetmeliğe uygun usul ve esaslara göre
de paylaştırmak zorundadır.
Organize sanayi bölge müdürlüklerinin, bölge
sınırları içerisindeki katılımcılara (bina veya arsa
sahiplerine) herhangi bir mal veya hizmet ver-
meleri halinde fatura ile sattığının bedelini alma
hakkı bulunmaktadır. Aynı şekilde katılımcıların
ortak kullanımı için alt yapı tesisleri yaptığı veya
yaptırdığı takdirde, istifade ettiği oranlar göz önü-
ne alınarak, harcamasını katılımpayı altında fatura
ile istifade edenlerden almaktadır.
Alt yapı tesisleri ‘yol’, ‘elektrik’, ‘doğal gaz’, ‘su te-
sisatları’, arıtma ve atık su tesisleri vb. olabilir. Bu
konuda önemli bir sorun ortaya çıkmıştır. Hâlâ
da tartışılmaktadır. Bölgede faaliyetteki firmalar
katılma payını gider yazma veya aktifleştirerek
amortismana tabi tutma konusunda tereddüt
yaşamışlardır.
Bu konudaki görüşüm; tamamının hemen gider
yazılmayıp, amortisman yoluyla gider yazılma-
sıdır.
Çünkü Vergi Usul Kanunu’nun (VUK)
272’nci maddesinde; normal bakım, tamir ve
temizleme giderleri dışında, gayrimenkulü
genişletmek veya iktisadi kıymetini devamlı
olarak arttırmak maksadıyla yapılan giderle-
rin gayrimenkulün maliyet bedeline eklen-
mesi hüküm altına alınmıştır.
Bu madde hükmüne göre, herhangi bir OSB’de
arıtma tesisi yapıldığını ve herhangi bir fabrika-
dan katılım payının tahsil edildiğini varsayalım...
OSB sınırları içerisinde olan bu fabrikanın değeri,
arıtma tesisi olmayan bir başka fabrikaya nazaran
bir miktar artmıştır.
Bir örnek daha vermek isterim... Türkiye’nin ilk or-
ganize sanayi bölgesi olan Bursa OSB içerisindeki
10 bin metrekarelik bir fabrikanın bina değeri ile
bölge dışında aynı yapı sınıfında ve aynı malze-
melerle yapılmış yine 10 bin metrekarelik başka
bir fabrika binasının değeri aynı olamaz. Bu farkı
yaratan, OSB’deki alt yapı tesis ve tesisatlarıdır.
Adı geçen alt yapı tesisleri her ne kadar gayrimen-
kulün içinde veya bitişiğinde olmasa da, VUK’un
269’uncu maddesinde gayrimenkullerin mütem-
mim cüzü ve teferruatının da gayrimenkuller gibi
değerlenmesi gerektiği belirtilmiştir. Buna göre
OSB’deki fabrikanın tesisat ve borularla bağlı ol-
duğu alt yapılar binanın ‘teferruatı’ sayılır.
Bir defada ‘gider’ yazma görüşü VUK 40’ıncı mad-
desine göre faaliyetle ilgili olduğuna dayandırıl-
maktadır. Hâlbuki OSB’de bulunan ‘boş arsalardan
da’ adı geçen alt yapı katılım paylarının çoğunlu-
ğu alınmaktadır. Bu payın faaliyetle ilişiği olmayıp,
‘arsa değerini’ arttırdığı tartışmasızdır.
Tereddüt edilen bu konu; muhtelif kişilerce, muh-
telif vilayetlerde Maliye’den yazılı sorulmuş, farklı
görüşler verilmekle beraber son olarak verilen
özelgeler ‘bir defada gider yazılamayacağı’ yolun-
dadır. (Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı’nın B.07.1.Gİ-
B.4.16.17.02-VUK-06 Sayılı Özelgesi)
Danıştay Üçüncü Dairesi’nde 23.02.2006 tarih ve
2005/3326 esas; 2006/2382 karar no ile, ‘katılım
payı adı altında’ yapılan ödemelerin gayrimenku-
lün maliyetine eklenmesi gerektiğine karar veril-
miştir.
Bu konuda önemli bir husus daha var... ‘Kiracı’, kira
sözleşmesi hükümlerine dayanarak katılım payı
öderse nasıl kayıt yapacaktır? Kiracılar; oturduk-
ları gayrimenkulün değerini arttırıcı bir masraf
yaparlarsa, VUK’un 264’ncü maddesine göre ‘özel
maliyet hesabına’ kaydederek, ‘kira sözleşmesin-
deki süreye orantılı’ olarak itfa payı yoluyla ‘gider’
yazabilecektir.
OSB Alt Yapı Tesislerine Ait
Katılım Payı Ödemeleri
Gider Yazılabilir mi?
Şerif Arı
Yeminli Mali Müşavir
serifari@arilar.com.tr