Page 20 - Bosiad Sinerji Dergisi Sayı 48

köşe yazısı / Prof. Dr. Güray Salihoğlu

Sürdürülebilirlik

Raporlamasında

Son Gelişmeler

Prof. Dr. Güray Salihoğlu 1993 yılında, Almanya’nın Daimler Benz AG firma- Örneğin Kasım 2022’de Avrupa Birliği Konseyi, sosyal ve çevresel etkilerinin dışarıda bırakılması prensiplerine göre stratejilerini oluşturmaları ve DAHA SÜRDÜRÜLEBİLİR OLMAK
Bursa Uludağ Üniversitesi (BUÜ)
Sürdürülebilir Kampüs Koordinatörü sı New York Borsası’nda hisselerini ilk kez listeledi. Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifini riskine işaret ediyor. Geçtiğimiz yıllarda haberlere raporlarını buna göre hazırlamaları önem taşıyor. Daha sürdürülebilir olmak bir dönüşüm gerektiri-
Aynı yıl, ABD muhasebe kurallarına göre 1,84 mil- (CSRD) kabul etti. Bu direktif, şirketleri sosyal ve yansıyan çok sayıdaki “yeşille aklama” skandalı, Yatırımcılar endüstriler için en yüksek standartlara yor. Pek çok şirket sürdürülebilirlik dönüşümünü
yar Alman Markı civarında bir vergi sonrası kayıp çevresel etkileri konusunda kamuya karşı daha pek çok şirketin sürdürülebilirlik konusunda çok göre değerlendirme yapacakları için, üreticilerin, sadece belli bir dereceye kadar optimize edebi-
açıkladı. Oysa Alman muhasebe kurallarına göre hesap verebilir ve şeffaf hale getirmeyi hedefliyor. dar bir perspektife sahip olduğunu gösteriyor. Bu henüz yasalaşmış olmasa bile en yüksek standar- lecek elbette. Örneğin tarımsal bir kuruluş su tü-
615 milyar Alman Markı kazanç hesaplamıştı. Bu 2024’te uygulamaya geçecek düzenlemeye göre, da bu şirketlerin “önemlilik” konusundaki perspek- da göre sürdürülebilirlik dönüşümünü gerçekleş- ketimini, toprak kullanımını, pestisit uygulamasını
bir sahtekârlık raporlaması veya denetim yolsuz- Avrupa’da iş yapan 50000’in üzerinde şirket daha tifinin darlığına işaret ediyor. tirmeye çalışmaları onları rekabette ileriye taşıya- ve emisyonlarını azaltabilir. Ancak iş modelinde
luğu değildi. Farklı muhasebe kuralları aynı yıl sıkı sürdürülebilirlik raporlama standartlarına tabi cak kuşkusuz. ve üretim ve tüketim örüntülerinde sistemik bir
içinde aynı kuruluşa ait farklı bilançolar ortaya olacak. 2021’de IFRS Vakfı, yeni bir standart oluş- KAPSAM 1, 2 VE 3 EMİSYONLARI dönüşüm gerçekleştirmedikçe, sürdürülebilirlik
koyuyordu. Bu farklılıklar 2001’de Uluslararası turma kurulunun oluşumunu duyurmuştu: Ulus- Sürdürülebilirlik raporlamasında Kapsam 1, 2 ve 3 SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK göstergelerinde büyük bir değişim göremeye-
RAPORLAMASINDA
Finansal Raporlama Standartları’nın (IFRS) oluş- lararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulu (ISSB). emisyonlarının raporlanması hususu da daha sıkı LİDERLİK YAPMAK cektir. Benzer bir tarımsal kuruluş dikey tarıma
turulmasıyla ortadan kaldırıldı. Böylelikle finansal Bu kurul hâlihazırda şirketler için finansal olmayan hale getiriliyor. Şirketler değer zincirlerine, özel- geçiş yoluyla iş modelinde çok büyük bir değişim
hesaplama ve raporlama uyumlu hale getirildi. sürdürülebilirlik raporlaması standartları geliştir- likle tedarikçilerine dönerek karbon ayak izlerini Sürdürülebilirlik raporlaması standartları sıkılaş- yapabilir, bu da su tüketimini %95 azaltmasını,
meye çalışıyor. sormaya başlıyorlar bu yüzden. Örneğin siz bir tıkça, şirket liderlerinin kendilerini yol ayrımında
Günümüzde kurumsal raporlamada bir başka nakliye şirketiyseniz, sizin Kapsam 1 sınıfına giren bulduklarını görüyoruz: Yönetmeliklere uyum pestisit kullanımını sıfırlamasını, geleneksel yön-
konu tartışılıyor. Bu sefer Sürdürülebilirlik veya Şirketler bundan sonra daha sıkı sürdürülebilirlik karbon emisyonlarınız, müşteriniz için Kapsam 3 sağlamak ancak sürdürülebilirlik raporlamasında temlere kıyasla emisyonlarını %90 azaltmasını
ESG raporlaması denilen çevre, sosyal ve yöneti- raporlaması zorunluluklarıyla karşılaşacaklar. Bu emisyonu olarak rapor edilecek. Sizin Kapsam 1 yasal süreçlerin kesinleşmesini beklemek mi? Yok- sağlayabilir. Böylelikle yatırımcının dikkatini daha
şim konularını içine alan bir kurumsal raporlama nedenle sürdürülebilir iş modellerine geçmeleri raporlamanız güçlendikçe, değer zincirinizdeki sa ortaya çıkmakta olan standartlara bir an önce fazla çekebilir.
sürecinin uyumlu hale getirilmesi gerekiyor. ve bunu raporlamaları gerekiyor. Daha önce gö- müşteriniz, Kapsam 3 raporlamasını güçlendire- uyum sağlayarak öncü bir rol üstlenmek mi? Sadece karbon ayak izi hesaplama derdine düş-
nüllü olan raporlama süreçleri ilk etapta listele- müş şirketlerin, aslında, yeni iş modelleri gelişti-
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK nen büyük şirketler için zorunlu hale geliyor. bilecek. Bu durumda pek çok şirket, kendi coğraf- Yasalara uyum sağlamak elbette ilk yapılması
RAPORLAMASI yasındaki yasalar gerektirmese bile, sıkı raporlama gereken... Ancak orada durmak ve ileri geçmek- rebilme, döngüsellik, ekosistem koruma ve doğal
Sürdürülebilirlik raporlaması gönüllü ya da zorun- FİNANSAL ÖNEMLİLİK VE kurallarından kaçamayacak. te acele etmemek pek çok fırsatın kaçmasına da değerlere saygı gibi kavramları göz önünde bu-
lundurarak yeni değerler oluşturmaya açık olma-
lu olarak şirketlerin finansal olmayan performan- ÇİFTE ÖNEMLİLİK Bu nedenle şirketlerin özellikle “Çifte Önemlilik” neden olabilecek. ları bu dönüşümde önemlidir.
sının şirketin dışıyla paylaşılması anlamına geliyor. Finansal önemlilik, şirketin finansmanı üzerinde
En bilinen şekliyle çevresel, sosyal ve yönetişimle etkisi olabilecek herhangi bir unsurun raporlan-
ilgili bilgilerin raporlanmasını ifade ediyor. masına işaret ediyor. Çifte önemlilik ise ani finan-
sal etkinin ötesindeki kavramları, çevresel ve sos-
Yatırımcılar, kurumların krizlerden çıkıp çıkama- yal etkiye neden olacak hususları anlatmak için
yacağını değerlendirebilmek için sürdürülebilirlik kullanılıyor.
uygulamalarına bakmaya başladılar. Müşteriler
de satın alma kararlarında sürdürülebilirliği şart Avrupa’da yasalaşan sürdürülebilirlik raporlaması
olarak koyuyor diğer taraftan. Bu ihtiyaca yanıt çifte önemlilik esasına göre yapılmak zorunda.
verebilmek için birbiriyle uyumlu sürdürülebilirlik Yani raporda şu iki sorunun yanıtlanması gereki-
ölçümlerine ve raporlama standartlarına ihtiyaç yor: “Şirketin çalışmaları toplumu ve çevreyi nasıl
var. Belli büyüklükteki şirketler için sürdürülebi- etkileyecek?” ve “Şirketin çalışmaları sürdürülebi-
lirlik raporlamasını hukuki bir sorumluluk haline lirlik meselelerinden nasıl etkilenecek?”
getiren dolayısıyla değer zinciri ortakları için de Diğer taraftan, Amerika tabanlı ISSB standartları-
fiili bir durum oluşturan yasal düzenlemeler kabul nın temelini ise finansal önemlilik oluşturuyor. Fi-
ediliyor.
nansal önemlilik üzerine yapılan eleştiriler, şirketin

18 BOSİAD SİNERJİ / Haziran 2023 BOSİAD SİNERJİ / Haziran 2023 19