Page 60 - Sinerji s10

köşe yazısı / Esin Göksu Şeker

Yrd. Doç. Dr. Esin Göksu Şeker
İstanbul Okan Üniversitesi
Beslenme ve Diyet Uzmanı
esin.seker@gmail.com

Obezite tedavisinde

tıbbi beslenme tedavisi

Bu yazımda obezitenin nedenleri, oluşma E, K vitaminlerinin vücutta kullanımını sağlamak için
şekli, tipleri gibi bilgileri aktarmayacağım. diyetin yağ miktarı çok azaltılmamalıdır.
Çünkü neden ne olursa olsun obezite bir 4. Karbonhidrat: Günlük enerjinin yüzde 55-60’ı
gerçek, yani var. O zaman toplumsal görev karbonhidratlardan sağlanmalıdır. Ancak şekerle
anlayışı ile çözüme bakalım. Neler yapıyoruz? işlem görmüş besinler, bal, ve şeker gibi basit kar-
Doğru yaklaşım nedir? Kişileri bilgi kirliliğin- bonhidratların tüketimi azaltılmalıdır. Kurubaklagil,
de ve bu işi ticari hale getirmişlerden nasıl tam buğday unu ve tahıllar, sebze gibi kompleks
koruyabiliriz? karbonhidratların tüketimi artırılmalıdır.
5. Vitamin ve mineraller: Zayıflama diyetlerinde
Beslenme tedavisinin amaçları: çok düşük kalorili diyetler uygulanmadıkça vita-
1. Vücut ağırlığını arzu edilen düzeye indirmek. Bu min-mineral yetersizliklerine rastlanmaz. Ancak
düzey kişinin olması gereken ideal ağırlığı veya ide- çok düşük enerjili diyetlerde özellikle B grubu vita-
al ağırlığın üzerinde bir ağırlık olabilir. minler, demir ve kalsiyum yönünden yetersizlikler
oluşabilir. Bu nedenle vitamin-mineral eklenmesi
2. Bireyin bütün gereksinimlerini yeterli ve dengeli gerekebilir.
karşılamak.
6. Posa: Günlük 25-30 g posa alımı yeterlidir. Sebze
3. Bireye yanlış beslenme alışkanlıkları yerine, doğru ve meyveler, kurubaklagiller, tam tahıl ürünleri bul-
beslenme alışkanlıklarını kazandırmak. gur ve ekmek ve gibi önerilen doğal posa kaynak-
4. Vücut ağırlığı arzu edilen düzeye geldiğinde aynı larıdır.
ağırlıkta kalmayı sağlamak, tekrar kilo alımını en- 7. Alkol: Çok düşük kalorili olmayan zayıflama di-
gellemek. yetlerinde eğer kişi alkol tüketme alışkanlığından
İzlenecek yol: Obezitesi olan kişiden alına- vazgeçemiyorsa az miktarda tüketimine izin verile-
cak öykü çok önemlidir. bilir. Ancak alınan alkollü içkinin enerjisi hesaplana-
rak günlük tüketilen enerjiden çıkarılması gereklidir.
1. Beslenme öyküsü: Öğünlü beslenme,
atıştırma, öğün atlama, yanlış diyet yapma 8. Sıvı: Vücudun kilogramı başına veya alınan ener-
hikayesi vb. jiye göre hesaplanır. Günlük 2-3 litre sıvı tüketilme-
2. Sağlık ve kilo öyküsü: Ailedesel hastalık- lidir. Özellikle her öğünde yemeğe başlamadan
lar; diyabet, hipertansiyon, tiroit, vb. önce alınması önerilir.
9. Tuz: Kalp yetmezliği, böbrek hastalığı veya başka
3. Fiziksel aktivite alışkanlığı: Spor yapıp nedenlerle ödem ve hipertansiyonu bulunan kişi-
yapmadığı; yürüme, bisiklete binme, yüz- lerde tuz kısıtlanmalıdır.
me vb.
10. Öğün zamanı ve düzeni: Günlük beslenme
4. Yaşam şekli ve çalışma öyküsü: Nasıl bir
iş yapıyor? Masa başı, ayakta, bedenen güç programı 4-6 öğün olarak planlanmalıdır. Sık aralık-
harcamayı gerektiren iş, stres etkeni, vb. larla beslenme gereğinden fazla yemeyi önler, acık-
mayı geciktirir ve bir sonraki öğünde besin alımını
5. Demografik durumu (Yaş, cinsiyet, me- azaltır.
deni durum, çocuk sayısı, doğum yeri vb.)

Bu noktaları atlamayalım:
Beslenme Programının İlkeleri Şunlardır:
1. Su ve liften zengin gıdaların tüketimini artır-
1. Enerji: Kişinin günlük enerji alımı, haftada 0.5-1 mak, aşırı kalori almadan tok kalmayı sağla-
kg ağırlık kaybını sağlayacak şekilde ayarlanmalıdır. yabilir. Yeteri kadar tokluk vermeyen kalorili
Bu bireyin günlük enerjisinden 500-1000 kkal’lik bir içeceklerden uzak durulmalıdır.
azaltma ile sağlanabilir. Burada önemli olan verilen 2. Daha kolay zayıflatacağını iddia eden yeni
enerjinin bazal metabolizma hızının altında olma- moda bazı diyetlerin ortak noktası, bazı gıda-
masıdır.
ların obezite nedeni olduğu veya bazılarının
2. Protein: Günlük enerjinin yaklaşık yüzde 12-15’i daha kolay zayıflatabileceğini savunmalarıdır.
proteinden gelmeli ve daha çok kaliteli protein kay- Aslında bu diyetlerin çoğu düşük kalori içer-
nakları kullanılmalıdır. diklerinden, uygulanan kişileri zayıflatır.
3. Yağ: Günlük enerjinin yaklaşık yüzde 20-25’i yağ- 3. Düşük karbonhidratlı diyetlerin ağırlık kay-
lardan sağlanmalıdır. Yağlı besinler, proteinli besin- bında alışılmış diyetler kadar etkili olduğu
ler gibi tokluk hissi verirler. Ayrıca yağda eriyen A, D, görülmüştür. Tüm diyetlerde kilo kaybının ilk

58 BOSİAD SİNERJİ / Ocak - Şubat 2015