Page 42 - Sinerji s13

köşe yazısı / Esin Göksu Şeker

Kalp damar hastalıkları ve

beslenme

Yrd. Doç. Dr. Esin Göksu Şeker Yaşam kalitesini düşüren ve ölüm nedenlerinin İyi Kolesterol/ Kötü Kolesterol nedir?
İstanbul Okan Üniversitesi
Beslenme ve Diyet Uzmanı başında yer alan kalp damar hastalıklarından ko- Kolesterol, kanda çözünebilmesi ve taşınması için
esin.seker@gmail.com runmak, çocukluktan başlamalıdır. Kalp damar karaciğerde lipoproteinlerle birleşir. Yani lipopro-
hastalıklarına bağlı gelişebilecek inme (felç), di-
yabet ve obezite yaşam kalitesini olumsuz etki- teinler taşıyıcı ögelerdir. Bunu limana yanaşmış
leyebilir. Risk faktörleri ile doğan sonuçlar bir kısır gemiden çıkan malları kolesterol ve onu taşıyan
döngü oluşturur. kamyonları lipoproteinlere benzetebiliriz.
Ülkemizde de önemli bir sorun olan kalp damar HDL kolesterol (iyi kolesterol): HDL doku-
hastalıklarının görülme sıklığı, 50 yaş üstündeki lardaki kolesterolü toplayarak taşınmasını sağla-
yetişkinlerde yüzde 15-17 arasında değişmekte- yan lipoprotenidir. Üzeri kapalı kamyonlar olarak
dir. düşünebilirsiniz. Aldığı malzemeyi etrafa döküp
dağıtmadan atım yerine götürebilir. Bunun için iyi
Kalp damar hastalıkları, sağlıklı beslenme ve ya- kolesterol olarak bilinir. Yalnızca vücutta bulunur,
şam tarzı değişikliği ile önlenebilen veya oluştuk- besinler içerisinde bulunmaz.
tan sonra tıbbi tedavi, beslenme tedavisi ve ya-
şam tarzı değişiklikleri ile iyileştirilebilen bir sağlık LDL kolesterol (kötü kolesterol): Koleste-
sorunudur. rolü dokulara taşıyarak arter ve diğer kan damar-
larının duvarlarında birikmesine neden olduğu
RİSK FAKTÖRLERİ için LDL, kötü kolesterol olarak da bilinir. Yani üzeri
açık kamyonetler gibidir ve malzemeyi döker, yol-
ları bozar ve tıkar. LDL yalnızca vücutta bulunur,
1. Yaş (erkeklerde ≥45, kadınlarda ≥55)
besinler içerisinde bulunmaz.
2. Ailede kalp hastalığı öyküsü (birinci derece
akrabalardan erkekte 55, kadında 65 yaşından
önce koroner arter hastalığı öyküsü)
3. Sigara içmek HDL kolesterolün yüksek olması istenilir.
4. Yüksek kan basıncı (Hipertansiyon/kan ba- 35 mg/dl altı düşük kabul edilir.
sıncı 140/90 mmHg’ ın üzerinde olması) LDL’nin ise düşük olması gereklidir.
5. Hiperkolesterolemi (total kolesterol 200 mg/ 130 mg/dl altı: Düşük
dl’ın üzeri, LDL-Kolesterol 130 mg/dl’ın üzeri)
130-159 mg/dl: Sınırda yüksek
6. Düşük HDL-kolesterol değeri (<40 mg/dl)
7. Diabetes mellitus 160 mg/ dl üstü: Yüksek olarak kabul edilir.
8. Şişmanlık
9. Stresle baş edememe Son günlerde en çok tartışılan konu total koleste-
10. Fazla alkol tüketimi rol için ise şu değerler kabul edilmektedir.
11. Fiziksel aktivitenin az olması
200 mg/dl altı normal
12. Doğum kontrol hapı kullanımı (sigara
içiliyorsa) 200-239 mg/dl sınırda yüksek
13. Menopoz, özellikle erken menapoz 240 mg/dl yüksek

40 BOSİAD SİNERJİ / Temmuz - Ağustos 2015