Page 24 - Sinerji s9

köşe yazısı / Şafak Dikme

Şafak Dikme
Çevre Mühendisi/İG Uzmanı Sanayi ve çevre
safakd@bileske.com.tr

Sanayi, varoluşundan bugüne kadar çevre için sayılı Çevre Kanunu’na göre uygulanan idari para Doğal kaynakların ve biyolojik çeşitliliğinin korun-
her zaman kirlilik unsuru olmuştur. Ancak en ge- cezalarının yalnız özel sektöre uygulanması aynı masını ve sürdürülebilir kullanımını yerel bilgilerle
nel tanımıyla “gelecek kuşakların kendi ihtiyaçları- zamanda haksız rekabete yol açabilmektedir. Do- pekiştirerek sağlayan; bu konudaki üretimi ve tek-
nı karşılayabilme olanağından ödün vermeksizin layısıyla, devlet hem kendisinin hem bireylerin nolojisini geliştirmiş,
bugünün ihtiyaçlarını karşılayabilecek kalkınma” oluşturacağı ve uygulayacağı “temiz üretim poli-
olarak tarif edilen “Sürdürülebilir Kalkınma” olgusu tikaları” ile kirlenmenin önüne geçmek zorunda Zengin rezervlere sahip doğal kaynaklarını Sürdü-
rülebilir Kalkınma kavramı çerçevesinde üretimde
ile sanayinin, çevresel her türlü boyutu düşünerek olduğu gibi kendisinin yaptığı tüm çevre faaliyet-
yoluna devam etmek zorunda olduğunun farkına leri ile de bireylere ve özel sektöre örnek olmalıdır. kullanmaya öncelik veren ve bu gücü ile dünyada
sanayi önderliği yapan,
varılmıştır.
Hızla büyüyen dünya nüfusu ve bu nüfusun ihti-
Buna istinaden sanayiden veya diğer faktörlerden yaçları doğrultusunda, üretim kapasitesi her ge- Her tür evsel ve sanayi atıklarının çevre koruma
kaynaklanan çevre kirliliğinin ortadan kaldırılması çen gün artan sanayimizin, üretim atıklarının ve ilkeleri kapsamında yönetilmesini sağlayan bir
yönetişim anlayışına sahip, bu çerçevede hizmet
yerine kirlenmesinin önlenmesinin en akılcı çö- dolayısıyla çevre kirliliğinin azaltılması yönünde
züm olduğu görüşünde buluşulmaktadır. Türkiye yapılması zorunlu çalışmaları yapmaması duru- altyapısı için gerekli tüm donanım ve tesislerin
mevcut olduğu,
gibi gelişmekte olan ülkelerde de kirlenmenin tü- munda uygulanması zorunlu idari para cezaları,
müyle önüne geçilmesinin mümkün olmayacağı özellikle cezaların uygulandığı özel sektör açısın- Tarihi ve kültürel mirasının korunduğu ve gelecek
ve dolayısıyla mevcut kirliliğin özellikle ekonomik dan çok önemli bir ekonomik kayıptır. Çevre ve nesillere aktarımının sağlandığı,
olanaklar çerçevesinde azaltılması ve temizlen- Şehircilik Bakanlığı, 2013 yılında 37.467 denetim-
mesinin yanı sıra atıkların yeniden kazanılması de, 77 milyon TL ceza kesmiştir. Eğitim sisteminin ülke ve dünya gerçeklerine
yöntemleriyle azaltılması, çevreye zarar vermeye- Bu cezaların uygulandığı bir Türkiye yerine; Viz- göre yapılandırıldığı, bu kapsamda çevre eğitimi
cek şekilde ortadan kaldırılması gibi çevre koru- için gereken altyapının sağlandığı, Çevre ve Sür-
ma yöntemleri beraberce uygulanmalıdır. yon 2023: Bilim ve Teknoloji Stratejileri Teknoloji dürülebilir Kalkınmanın toplumun her kesiminde
Öngörü Projesi’ne ait “Çevre ve Sürdürülebilir bilinçli bir şekilde algılandığı,
Çevre kirliliğinin önlenmesinde bireysel veya si- Kalkınma Tematik Paneli” nin Vizyon ve Öngörü
vil toplum örgütlerinin çok büyük rolü olmakla Raporu’nda Gelecek Vizyonu ve Sosyoekonomik Çevre Bilgi Sistemlerini kurmuş ve güncelleyen,
birlikte, en büyük payın “devlet”in olduğu bilin- Hedefler başlığı altında belirtildiği gibi; bireye bilgiye ulaşım hakkı tanıyan, tüm paydaş-
mektedir. Devlet de bu doğrultuda politikasını ların karar verme sürecine her aşamada katıldığı,
belirleyerek uygulamada önce kendi tesislerinde Sürdürülebilir kalkınma hedefleri ile tutarlı; yurt- Acil Durum Yönetimi konusunda kurumsal ve ya-
her türlü önlemi almalı, bu önlemleri “örnek” ola- taşlarının tümüne temel eğitim ve temel sağlık sal yapısını oluşturmuş; afet ve acil durum yöneti-
rak göstermelidir. Konu üzerinde kanun çıkarılıp hizmetlerinin sağlandığı bir sisteme sahip, sağ- mini kamu sektörü, yerel yönetimler, sivil toplum
buna kanun yapıcının uymaması halinde başkala- lıklı bir çevrede yaşayan, temiz içme ve kullan- kuruluşları ve özel sektör işbirliği içinde gerçek-
rının bu kanuna uyması beklenmemelidir. ma suyuna ulaşabilen, nüfus artış hızını kontrol leştiren, doğal ve teknolojik afetler için çevresel
edebilen, kişi başına milli gelirin gelişmiş ülkeler
Devlet politikasında her konuda olduğu gibi seviyesine çıktığı; nüfusun tümünün “işlevsel risk değerlendirmelerini tamamlamış, deniz ve
çevre konusunda da küresel ve bölgesel anlaş- okur-yazar” haline geldiği ve ekonomik ve politik kıyılarının tamamında yerleşik acil müdahale
malara titizlikle uyulması Avrupa topluluğu ile istikrar içinde, ekiplerine sahip, uluslararası işbirliği ağına dahil,
ilişkiler açısından son derece önemlidir. Çevre du- Tüm yasa ve yönetmeliklerini uluslararası hukuk meteorolojik erken uyarı sistemlerini ve deprem
yarlılığının gelişmiş ülkelerde gelişmekte olanlara uyarı sistemlerini kurmuş, yapı sistem teknolo-
göre daha fazla olduğu bilinmektedir. Çıkarılacak ile uyumlu hale getirmiş, yönetimin her aşama- jisini depreme dayanıklı ve denetlenebilir hale
sında yurttaşlarının aktif katılımını sağlamış, yasal
yasaların uygulanabilir nitelikte olması ve yukarı- getirmiş,
da da belirtildiği gibi öncelikle kanun koyucunun çevre yönetim araçlarını akılcı biçimde düzenle- Kalkınmanın sürdürülebilmesi için geliştirilmekte
miş ve uygulamaya koymuş,
çıkardığı yasalara uyması zorunludur. Altyapısı ve olan yeni yatırımlarla ilgili olarak yürütülen çev-
uygulanma şansı olmayan bir yasanın sırf “Türkiye’ Bilim ve teknoloji alanında atılım yapmış, uluslara- resel etki değerlendirme çalışmalarında bilimsel
de de bu konuda yasa var” diye çıkartılması, AB rası düzeyde söz sahibi olmuş, özellikle genç nü- risk değerlendirme ilkelerine öncelik veren ve
sürecinde devlet için bir artı puan olabilir ancak fusunun esnek, hızlı ve özgün çözüm üretebilme toplumun bilgilendirilmesinde şeffaflık sağlayan,
halkın özellikle de yatırım yapan sanayicinin dev- yeteneğinden yararlanarak, kendi teknolojisini bir TÜRKİYE…
lete inancının yitirilmesi ile ülke büyük yara alır. üretebilen, her alanda son teknolojileri kullanan,
Ayrıca Anayasamızın 56. maddesi “Herkes, sağlıklı
ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir”, Enerji, turizm, kentleşme, tarım, ormancılık, sanayi
“Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve ve hizmet sektörleri başta olmak üzere tüm sek-
çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatan- törlerde sürdürülebilir kalkınmayı benimsemiş,
daşların ödevidir” maddelerine istinaden çıkarılan temiz üretim teknolojileri kullanan, yatırımcıları
çevre mevzuatına uyulmaması durumunda 2872 teşvik eden ve haksız rekabetten koruyan,
22 BOSİAD SİNERJİ / Kasım - Aralık 2014