Page 62 - Sinerji s17

köşe yazısı / Esin Göksu Şeker

Yrd. Doç. Dr. Esin Göksu Şeker
İstanbul Okan Üniversitesi
Beslenme ve Diyet Uzmanı
esin.seker@gmail.com

Depresyon ve

beslenme ilişkisi (1)

Günümüzde grip olmaktan söz eder gibi dep- bozarak depresyona yol açabilir. depresyona yol açmaktadır. 23 ülkede 14 bin 532
resyondan söz etmeye başladık. Ülkeler arasında Kolesterolden fakir diyetler depresyonu ve intihar kişi üzerinde yapılan çok merkezli bir çalışmaya
farklılık göstermekle birlikte dünya genelinde eğilimini artırabilir. göre, balıkyağı alan ya da balık tüketen kadınlarda
görülme sıklığı yüzde 4,3 ila yüzde 26,4 olarak bil- doğum sonu depresyon belirgin olarak daha dü-
dirilmiş. Depresyon “yetersizliğe” neden olan en şük bulunmaktadır.
yaygın ruh sağlığı bozukluklarından biridir. • Omega yağ asitlerinin sinir dokusu için önemi
Beynin yüzde 60’ı yağdır.
• Depresyon ve folik asit ilişkisi
Depresyon nedir? Beynin yüzde 40’ını ya da beyin yağlarının üçte Birçok depresyonlu hastada folik asit düzeyleri
ikisini çoklu doymamış yağ asitleri oluşturur.
Kalıtımsal, çevresel veya hormonal bozukluklar düşük bulunmuştur. Standart tedaviyeye ek ola-
sonrasında gelişen duygu durumu bozukluğu- Beynin yüzde 17’si omega-3 yağ asitlerinden rak folik asit alan depresyonlu hastalarda sadece
dur. Zevk almada, enerjide, ruhsal ve fizyolojik et- standart tedavi alanlara göre daha fazla düzelme
kinlikte, özgüvende ve özsaygıda azalma, karam- saptanmıştır. Folik asit takviyesi alan alkoliklerde
sarlık, çaresizlik duyguları ve uyku bozukluğu gibi depresyonun daha çabuk iyileştiği görülmüştür.
belirtiler gösteren ruhsal bozukluğa depresyon
denir. Tanısı nasıl konulur?
•Depresyon ve B12 vitamini ilişkisi
• Kilo kaybı veya kilo alma,
B12 vitamini yetersizliği olanlarda en az iki kat faz-
• Uykusuzluk, fazla uyuma, la depresyon riski vardır.
• Psikomotor retardasyon veya ajitasyon, B12 vitamini takviyesi depresyonun hızla düzel-
• Yorgunluk ve enerji kaybı, mesine yardımcı olur (1 mg/gün).
• Değersizlik ve suçluluk duyguları, B12 vitamini eksikliğine bağlı kansızlık gelişme-
(DHA) oluşmuştur.
• Düşünme ve konsantrasyon yetisinde azal- den önce de depresyon oluşabilir.
ma, Beyinin yüzde 13’ü omega-6 yağ asitlerinden
(araşidonik asit) oluşmuştur.
• Yineleyen ölüm veya intihar düşünceleri, in- Sinaptik (sinir) bağlantılarda ve gözün fonksiyon- •Depresyon - B6 vitamini ilişkisi
tihar girişimleri. Depresyonlu hastaların birçoğunda B6 vitamini
larında DHA kullanılır.
düşüktür ve vitamin tedavisine olumlu cevap
Etkileyen mekanizma nedir? verirler.
• Depresyon ve Omega-3 ilişkisi
Beyindeki serotonin seviyesinin ruh hali üzerine Depresyonlu kişilerde omega-3 yağ asitlerinin Doğum kontrol hapları B6 vitamini tüketimini ar-
etkili olduğu ve serotonin seviyesindeki düşüşle- unsurları olan EPA ve DHA asit düzeyleri düşük tırarak depresyona yol açabilir. Bu depresyon B6
rin bazı bireylerde depresyon etiyolojisine katkıda bulunmuştur. Yapılan bir çalışmada bipolar hasta- vitamini tedavisine cevap verir.
bulunduğu bilinmektedir. Serotonin sentezi için lara yüksek doz (9.6 g) omega-3 yağ asidi verilmiş; B6 vitamini premenstrüel yakınmalarda depres-
gerekli olan triptofan seviyelerindeki azalmalar, depresyon skorları yüzde 48 oranında düşmüştür. yonu hafifletebilir.
serotonin seviyesindeki düşüşlere etki eder. Bu Başka bir çalışmada klasik antidepresif ilaç teda-
durum bazı bireylerde duygu durumunda bozul- visine cevap vermeyen hastaların yarısından faz- • Mineral yetersizliği ve depresyon ilişkisi
malarla sonuçlanmaktadır.
lasında günde 1 gram EPA verildiğinde, belirtiler Selenyum - depresyon ilişkisi: Selenyum tedavisi
belirgin şekilde düzelmiştir. (60-220 mg/gün) alan hastalarda depresyon be-
Depresyon - Beslenme ilişkisi lirtileri düzelmektedir.
• Depresyon-kolesterol ilişkisi • Doğum sonu depresyon ve Omega-3 ilişkisi Çinko - depresyon ilişkisi: Depresyonu olan kişile-
Kolesterolü düşük olan bireylerin serotonin dü- Gebelik sırasında anneden fetüse aktif DHA trans- rin önemli bir bölümünde çinko düzeyleri düşük
zeyleri de düşük bulunmuştur. feri olmaktadır. Bu durum annenin omega-3 de- bulunmuştur. Çinko düzeyleri düştükçe depres-
Kolesterol eksikliği serotonin metabolizmasını polarını ciddi olarak tüketmekte ve doğum sonu yonun derecesi de artmaktadır. (Sürecek)

60 BOSİAD SİNERJİ / Mayıs - Haziran 2016