Page 57 - sinerji_43.sayi_web_PDFF

sin öğeleri eksikliği sıkça görülmektedir. miz bu konuda geri kalmış ülkeler seviyesindedir. kilemektedir. Bebek ve çocuk ölümlerinin çoğu
yetersiz beslenmeye bağlı büyüme ve gelişme
Türkiye’de, enerji ve besin öğeleri yönünden bes- Güvenli Gıda: Fiziksel, kimyasal ve mikrobiyo- bozuklukları ile ilişkilidir. Bunlar önlenebilir has-
lenme durumu incelendiğinde yetersiz enerji ve lojik özellikleri itibariyle tüketime uygun olan ve talıklar olup, protein, enerji, vitamin ve mineral
protein tüketimi görülmektedir. Proteinin çoğu besin değerini kaybetmemiş gıda maddesi olarak eksikliğinin neden olduğu beslenme yetersizlikle-
bitkisel kaynaklardan sağlanmaktadır. tanımlanabilir.
rinden kaynaklanmaktadır.
Son 25 yıl içerisinde: Gıda güvenliğini etkileyen pek çok tehlike vardır. Dengesiz beslenmeye bağlı şişmanlık ve beslen-
Bu sorun ülkenin kanayan yarasıdır.
1. Tahıl, meyve-sebze, bitkisel sıvı ve katı yağlar meye bağlı kronik hastalıkların (kalp damar has-
ile şeker ve şekerli ürünlerde kişi başına tü- AB’nde gıda güvenliği sistemi; mükemmellik, talıkları, kanser, diyabet, osteoporoz vb) görülme
ketim artmıştır. şeffaflık ve bağımsızlık gibi kurallara dayalı olarak sıklığı artmaktadır.
1997’de yeniden organize edilmiş ve çiftlikten
2. Süt ve süt ürünleri ile yumurtanın kişi başına sofraya tamamlayıcı ve etkin bir gıda kontrolü ile Şişmanlık orta yaşın sorunu gibi görünüyorsa da
tüketimi düşmüştür. yaşamın herhangi bir döneminde ortaya çıkabil-
güvenilir gıda üretimi amaçlanmıştır.
3. Kırmızı et tüketiminde azalma olmuş, beyaz Bir ülke, vatandaşına güvenilir ve onun sağlığını mektedir.
et üretimi artış göstermiştir. Ülkemiz sıklıkla doğal afetlere maruz kalmaktadır.
koruyacak gıdayı temin edemiyorsa sorun çok
4. Balık üretimi ise son yıllarda iç sularda ve de- derindir. Yangınlar, seller, deprem, heyelan ve benzerleri
olağanüstü hallerdir. Bu durumda beslenmenin
nizlerdeki kirlenme nedeniyle azalmıştır.
Marketten, pazardan veya bakkaldan aldığınız sağlanması için “Acil Durumlarda ve Olağanüstü
Gıdanın ulaşılabilirliğini etkileyen önemli bir konu gıdaya güvenmiyorsanız bu çok vahim bir sorun- Hallerde Ulusal Beslenme Programları’nın oluştu-
gelir dağılımındaki adaletsizliktir. Türkiye’de toplu- dur. Basından da takip edildiği üzere sahte pey- rulması da çok gereklidir.
mun %8,4’ü yoksulluk sınırının altında yaşamakta- nirler, sosis, sucuk, tereyağı, salça, bal, tavuk eti, Sonuç olarak:
dır. Bu veriler günümüzde daha da artmış olabilir. zeytin yağı, baharat saymakla bitmeyecek kadar
uzun bir liste tağşiş edilmiş gıdalar içindedir. Türkiye’de halkın beslenme durumu bölge-
Gelir dağılımının en alt %20’lik bölümüne inildik- lere, mevsimlere, sosyo-ekonomik düzeye
çe tahıla dayalı ürün (ekmek, makarna, bulgur), Toplumun her kesiminde, beslenme konusunda- ve kentsel-kırsal yerleşim yerlerine göre
şeker ve yağ ile çay-kahve tüketim harcamaları- ki bilgisizlik, hatalı gıda seçimi ile yanlış hazırlama, önemli farklılıklar göstermektedir. Bunun
nın arttığı, buna karşılık, et, balık, meyve tüketim pişirme ve saklama yöntemlerinin uygulanması temel nedenlerinin başında gelir dağılımın-
harcamalarının azaldığı görülmüştür. da beslenme sorunlarının boyutlarının büyüme- daki dengesizlik gelmektedir. Bu durum
sine yol açmaktadır. Her konuda eğitim bu ülke-
Et ve et ürünlerinin protein açısından çok önem- nin en önemli önceliğidir. beslenme sorunlarının niteliği, sağlık so-
li gıda maddeleri olmasına ve Türk mutfağında runlarının görülme sıklığı üzerinde etkili ol-
kuzu ve dana etlerinin önemli bir yer tutmasına Okullarda biz bu eğitimi veremiyoruz ne yazık ki, maktadır. Açlığı yaşayan pek çok geri kalmış
karşın Türkiye genelinde tüketim yüzdesi diğer okul programları politik amaçlı düzenlenerek halk ülke ile aynı kaderi paylaşmak en istenilme-
gıda gruplarının tüketimleri içerisinde sadece her gün daha fazla cahilleştirilmektedir. yen durumdur. Önlemleri öncelikle ele alma
%3’tür. zamanı çoktan gelmiştir. Bu nedenle Ulusal
Okullardaki beslenme eğitimi ve dersleri, çocuk-
Mercimek, nohut ve kuru fasulye en fazla tüketi- ların bedensel gelişmesinde ve okul başarısının sağlık ve beslenme stratejileri olması mut-
lak bir ihtiyaçtır.
len kuru baklagillerdir. Artan fiyatlar ile toplumun artmasında etkili olacak en önemli konudur. İn-
bu besin grubunu satın alması da azalmıştır. sanların bilgi almaya ve alışkanlık kazanmaya en
elverişli oldukları dönemin “Okul Çağı” olduğu
Süt, peynir ve yumurta tüketiminde fazla farklılaş- göz önüne alındığında, bu dönemde çocuklara
ma olmadığı gözlenmektedir.
kazandırılacak sağlıklı ve dengeli beslenme alış-
Süt ürünlerinden en fazla yoğurt ve çeşitli peynir- kanlığının yetişkinliğe taşınabileceği gerçeği or- Kaynak:
ler tüketilmektedir. taya çıkmaktadır. Devlet Planlama Teşkilatı, Ulusal Gıda ve Beslenme Strate-
jisi Çalışma Grubu Raporu: http://ekutup.dpt.gov.tr/gida/
Diğer bir önemli konu ise Gıda Güvenliğidir. Ülke- Beslenme sorunları halk sağlığını direk olarak et- strateji.pdf

BOSİAD SİNERJİ / Ekim - Aralık 2021 55