Page 60 - Sinerji s19

köşe yazısı / Esin Göksu Şeker

Osteoporoz nedir?

Yrd. Doç. Dr. Esin Göksu Şeker Osteoporoz, kemiklerde zayıflama ve kırık riskinin • Ailede osteoporozu olan bireylerin bulun-
İstanbul Okan Üniversitesi arttığı bir hastalıktır. Sözcük anlamı “delikli, göze- ması. Kalıtımsal faktörler kemik gelişimini
Beslenme ve Diyet Uzmanı nekli kemik” demektir. Özellikle yaşlılıkta önemli olumsuz etkileyebilir,
esin.seker@gmail.com
bir sağlık sorunudur. Kemiklerden kalsiyum kay- • Özellikle süt ve süt ürünleri gibi kalsiyum-
bının artması sonucunda kemikler kolaylıkla kırı- dan zengin besinlerin yeterli tüketilmemesi,
labilir duruma gelir. Osteoporoz tüm iskeleti etki- • D vitamini yetersizliği yani güneş ışınların-
lemekle birlikte kırıklar genellikle bilek, omurga dan yeterince yararlanamama. Çok kapalı
ve kalça kemiğinde oluşmaktadır.
giyinme ve güneş ışığı almayan yaşam ko-
Osteoporoz için risk faktörleri şullarında bulunma,
nelerdir? • Çocukluk çağından itibaren fiziksel aktivi-
tenin yetersiz olması ve düzenli egzersiz
• Menopoz sonrası dönemde olmak (östro- yapmamak,
jen hormonunun yetersiz olması),
• Kadınlarda yeme davranış bozukluğu. Ano-
• Erken menopoza girmek (45 yaş öncesi)
veya düzensiz âdet görmek, reksiya nervoza, bulimia gibi nedenlerle
normal hormon dengesinin bozulması ve
• Düşük kemik mineral yoğunluğuna sahip kemik mineral kaybının oluşması,
olmak (kadınlarda kemik yoğunluğu, erkek-
lerden daha azdır), • Kemik mineral yoğunluğunu azaltan bazı
ilaçların kullanılması (Glikokortikoid, anti-
• Erkeklerde düşük testosteron düzeyine sa- konvülsan, antikoagülan, antiasitler gibi),
hip olmak,
• Sigara içilmesi. Sigara, direkt kalsiyum emi-
• Küçük ve ince iskelet yapısına sahip olmak, limini ve aktif şekle dönüşümünü azaltarak
• Vücut ağırlığının idealin altında olması, veya kadınlarda östrojen seviyesini düşüre-
rek kemik mineral yoğunluğunun azalması-
na neden olur,
• Alkol tüketimi. Alkol, kemik hücrelerini ha-
rap eder, kalsiyum emilimini bozar, hormon
metabolizmasında değişikliklere neden
olur.

Osteoporoz nasıl önlenir ?
Osteoporozu önlemede iki önemli faktörden söz
edilir.

• Güçlü bir kemik oluşumunu sağlamak,
• Kemik kaybını önlemektir.
Eğer başlangıçta kemikler güçlü ise kayıp başla-
dığında daha az sorun yaşanır. Kemik yapısının
sağlam olması kalsiyum alımı ve D vitamini ile
yakından ilişkilidir. Yeterli kalsiyum alınıp güneş-

58 BOSİAD SİNERJİ / Eylül - Ekim 2016