Page 40 - Sinerji39

köşe yazısı / Zeynep Handan Özcebe

Pandemi

döneminde

ücretsiz izin

Zeynep Handan Özcebe
Avukat

Ücretsiz izin kavramının tanımı ve nasıl kullanıla- Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren
cağı ile ilgili hususlar kanunda açıkça belirtilme- üç aylık süreyi geçmemek üzere işveren, işçiyi
miştir. 4857 Sayılı İş Kanunu Madde 56 ve 74’te, tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilir. Bu
işçiye hak olarak verilen ücretsiz izinler dışında madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye
diğer tüm ücretsiz izinlerin tarafların rızasıyla kul- haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı
lanılması gerekmektedir. Ne işveren ne de işçi tek vermez.
taraflı olarak bu yönde bir talep ve girişimde bu- Bu madde hükümlerine aykırı olarak iş sözleş-
lunup karşı tarafın izni/rızası olmadan böyle bir mesini fesheden işveren veya işveren vekiline,
girişimde bulunamaz.
sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği
İşverenin böyle bir talebi var ise bunu işçiye yazı- tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari
lı olarak bildirmesi ve işçinin bu talebi 6 iş günü para cezası verilir.
içerisinde kabul etmesi gerekmektedir. Nitekim Cumhurbaşkanı birinci ve ikinci fıkrada yer alan
ücretsiz izin süresince iş sözleşmesi askıda kala- üç aylık süreleri altı aya kadar uzatmaya yetkilidir.
cağından, bu durum aslında iş şartlarına esaslı
değişiklik kapsamında değerlendirilmektedir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren
üç aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi ta-
Ancak pandemi döneminde Cumhurbaşkanlığı mamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilir. Bu
Kararnamesi ile yürürlüğe konan ücretsiz izin uy- madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye
gulaması yukarıda izah ettiğimiz kanundaki uy- haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı
gulamayı askıya almaktadır. Şöyle ki; 4857 sayılı vermez.
kanunun geçici 10. maddesi gereği;
Ancak söz konusu uygulamayı faaliyette bir azal-
Geçici Madde 10 – (Ek:16/4/2020-7244/9 md.)
ma yok iken ücretsiz izin uygulamak ve çalışan-
Bu kanunun kapsamında olup olmadığına bakıl- lar arasında eşit işlem borcuna aykırı davranma
maksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu konusunda hassasiyet gösterilmelidir. Bazı işçiler
maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç kısa çalışmada iken şartları olmasına karşın diğer
ay süreyle 25’inci maddenin birinci fıkrasının (II) bazı işçilerin daha düşük tutarlı pandemi ücretsiz
numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hü- izin uygulamasına tabi tutulması veya hafta sonu
kümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına çalışmak istemeyen işçinin ücretsiz izin kullan-
uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işve- masını istemek eşit işlem ilkesine aykırılık sayıl-
ren tarafından feshedilemez. masına neden olabilecektir

38 BOSİAD SİNERJİ / Ekim - Kasım - Aralık 2020