Page 52 - Sinerji_41.sayı.baski_pdf_sll

köşe yazısı / Dr. Dyt. Ş. Esin Göksu Şeker

Vitaminler

ve mineraller

gizemlerinden

arındırıldı

Dr. Dyt. Ş. Esin Göksu Şeker
İstanbul Okan Üniversitesi demirin kullanı- Birkaç örnek
Beslenme ve Diyet Uzmanı mını sağladığını daha vermek is-
esin.seker@gmail.com bilmeliyiz. Bunun tiyorum.
için de bilgi sahibi Hamile kadınlar, sağ-
olunması gerekiyor.
Sağlığınız konusunda dikkatliyseniz, vitamin ve lıklı bir diyet veya takviye
mineralleri içeren besinlerin en iyi kaynaklarını, Bana gelen hastalarımdan ba- yoluyla günde en az 400 mik-
vücudunuzun bunları nasıl işlediğini ve bunlar- zıları, kansızlıklarını gidermek rogram folik asit almalıdır. Bebe-
dan nasıl yararlandığını ve çok fazla veya yetersiz için her sabah 1 çorba kaşığı ğin beyin sağlığı için bu gereklidir.
aldığınızda farkında olmanız gereken riskleri anla- üzüm pekmezi içtiğini söyler. Bu Folik asit kaynaklarını bilmeden ve
manız gerekir. hem iyi kaynak değildir hem de bu kullanmadan hemen besin takviyele-
miktarı çok yetersizdir. Görüldüğü gibi rine koşmayın. Bu arada küçük bir ip ucu
Beslenme dünyasında kendi başınıza gezinmek hangi besinlerin daha iyi kaynak olduğunu folik asit, yeşil yapraklı sebzelerde bol mik-
zorunda değilsiniz. Vitamin ve Mineralleri An- bilmeden olayı çözemeyeceğiz. Öte yandan bazı tarda bulunmaktadır. Karaciğer, kuru baklagiller,
lamak, ömür boyu sağlıklı bir yaşam için doğru besinlerle aldığımız ögeler olumsuz etkide yara- bazı meyvelerde (muz, konsantre portakal suyu
besinleri almanıza yardımcı olmak için bu yazıyı tabiliyor. Sabah yumurta yerken beraberinde çay gibi) iyi folik asit kaynaklarıdır. Artık bilgiye ulaş-
hazırlamak istedim. Doğal gıdalardan yararlan- içiyorsanız geçmiş olsun. Çaydaki tein demir emi- mak da çok zor değil.
madan suplementlere yönelmeyi artık hiçbir bes- limini olumsuz etkileyecek ve kullanılmayan bir
lenme uzmanı ve doktor önermiyor. Dünyanın bileşiğe dönüştürecektir. D vitamini osteoporozu veya kemiklerin zayıf-
önemli sağlık danışma merkezleri bunu açıkça lamasını azaltmaya yardımcı olabilirken, kanser
ifade ediyorlar. Yıllardır ben de aynı şeyi söylemek- Süt, yoğurt ve ürünleri demirden en fakir yiyecek- riskini azalttığına dair bir kanıt yoktur. Vitamin D
ten dilimde tüy bitti desem yeridir. lerdir. Yapılan önemli yanlışlardan birisi de budur için güneşten yararlanmak yeterlidir. Günlük 25
ne yazık ki. Biz bu grup yiyecekleri kalsiyum, sod- cm’’lik bir alanın 15-20 dakika sabah saatlerindeki
Öncelikle her birey için, vitamin ve mineral gerek- yum için tercih ederiz. güneşe maruz kalması yeterli miktarı sağlayacak-
sinmesinin ne kadar olduğunu bilerek işe başla- tır. Güneşin çok yakıcı olduğu saatleri önermiyo-
mak gerekir. Bilimsel kaynaklardan, günlük öne- Birçok gıda, vitaminlerin ötesinde diğer faydalı rum, ozon tabakasını delen insanlık zararlarını da
rilen miktarlarını yaşa, cinsiyete, vücut ağırlığına bileşikler açısından da zengindir: Örneğin ome- fazlasıyla yaşayacaktır.
ve genel sağlık durumuna uygun olarak alınması ga-3 yağ asitleri somon, ton balığı gibi balıklarla,
gerektiğini hatırlatmalıyım. Bir erkeğin demir ge- keten tohumu ve cevizde bulunur. Fito kimyasal- Kanseri veya kalp damar hastalıklarını önlemek
reksinmesi, erişkin bir kadınla aynı değildir. Kadın- lar diğer adıyla biyo aktifler, bitkilerde bulunur ve için E vitamini takviyesi alınması önerilmez. Geç-
lar aylık periyodik kanamaları ile düzenli olarak onlara tat, renk ve koku verirler. Probiyotikler kefir, mişte avuç avuç ceviz, badem, keten tohumu yi-
demir kaybederler ve bunun yerine konulmama- yoğurt, boza, bira ve lahana turşusu gibi fermen- yen yetmediğinde besin desteklerine saldıran bir
sı halinde kısa sürede demir yetmezliği anemisi te gıdalarda bulunur. Bunlar günlük menümüzde kitleyi görmüştüm. Boş bir eylem olduğunu hep
gelişir. Demir içeren kırmızı et, yumurta, kırmızı bulunabilecek besinlerdir. Bu nedenle sağlıklı birlikte gördük.
mercimek gibi besinleri tüketmeleri gerekir. Hay- beslenmede besin çeşitliliğini sağlamak gerekir. Multivitamin efsanesine bakmayın, vücudun ge-
vansal kaynaklı besinlerin demir içeriği ve vücutta Lahana turşusu yapmak hem kolaydır hem de reksinmesi olan olmayan her şeyin birlikte veril-
kullanılması daha yüksektir. Bitkisel kaynaklı be- sevilen bir turşu türüdür. Pek çok yemeğin içine mesi düşünülecek bir yol değildir. Bir besin takvi-
sinlerin kullanım yüzdesi düşük olduğundan tek katılabilir. Bitlis ve yöresinde turşu ile yapılan çok yesi gerekiyorsa hangisi eksikse onu almak doğru
yönlü beslenilmemesi gerekir. Eskiden olduğu lezzetli bir çorba vardır. Çortu aşı denilir, tarifini olan yoldur.
gibi ıspanak demir deposudur deme yanlışlığını bulup denemelisiniz. Benzeri çorba veya yemek-
düzeltiyorum. Demir içeren besinlerle birlikte C leri Çin, Rus, Kore ve Vietnam mutfaklarında da Sözün kısası beslenme bir sanattır ve bilimin ışı-
vitamini içeren besinleri de tüketmek gerekir zira görüyoruz. ğında yapılmalı, hurafelerden uzak durulmalıdır.

50 BOSİAD SİNERJİ / Nisan - Haziran 2021