Page 54 - sinerji_42.sayi_web_pdf
P. 54
köşe yazısı / Sema Adalı
Psikolojik Savaş :
GASLIGHTING
Sema Adalı Günümüzün iş ortamları bizleri fiziksel olmayan lamda kendine bağımlı hale getirmek. Karşıdaki
İnsan Kaynakları Danışmanı bir savaşın içine sürüklüyor. Söylenen sözler, insan her yapacağı hareketin, her kuracağı cüm-
sema@semaadali.com yapılan davranışlar aslında adını bile belki duy- lenin ve her düşüncesinin yanlış olacağını dü-
madığımız, bilinçli veya bilinçsiz şekilde yapılan şünmeye başlar ve karar alma yetisini kaybeder.
“Gaslighting Savaşı”dır. Gözlemleri ve düşünceleri sürekli yalanlanan in-
san, belli bir zaman sonra kendi zihinsel dünyası-
GASLIGHTING na karşı güvensizlik hissetmeye başlar, sağlıklı ve
NEDİR ? analitik değerlendirmelerden uzaklaşır. Zamanla
Şiddet, yetersiz kimsenin Psikolojik işkence yöntemlerinin belki de en kendisine olan şüphesi iyice artarak öz saygısını
son barınağıdır. rahatsız edici türlerinden biri olan ve oldukça yitirmeye başlar ve bütün kontrolü karşı tarafa
Isaac Asimov etkili olan “Gaslighting” (Gaz ışığı / lambası) bir bırakıp iyiden iyiye kendi köşesine çekilir.
kişinin sizin üzerinizde daha fazla güç ve kontrol
kazanmak amacıyla özgüvenini sarsan, manipü- İŞ HAYATINDA
le eden ve bilerek karşı tarafın gerçeklik algısını “GASLIGHTING”
yavaş yavaş yitirmesine sebep olan psikolojik NASIL ÇALIŞIYOR ?
manipülasyon yöntemidir. Gaslighting ile ilgili genel bilgileri okurken, sanki
kendinizi şirkette hissettiniz… Hepimiz iş orta-
Gaslighting’in temelinde üç ana uygulanış biçi-
mi vardır. mında yüksek motivasyonla çalışmaya çalışırken,
bazen yöneticimizin bir sözü bir davranışı bizi
1. Birinci Yöntem “Saklamak”: Sözlü şekilde bir dibe vuruyor. Bu söz / davranışların bilinçli ya-
şeyi olduğu gibi anlatmamak, daha sonra pılıp yapılmadığını bilemiyoruz, ancak yaşanan
aynı konudan bahsederken bazı ayrıntıları olaylar ise mobbingin de ötesinde gaslighting
değiştirmek ve bunu kabul etmemek. Böy- yöntemi ile yapılan psikolojik savaştır.
lece amaç, karşıdaki kişinin algılarını karış- İş hayatında belki de en çok kullanılan birinci
tırmak.
ve üçüncü yöntemdir. Aşağıdaki davranış şekil-
2. İkinci Yöntem “Değiştirmek”: Fiziksel olarak lerinden birine veya birkaçına şahit oluyor veya
bazı şeylerin yerini değiştirmek ve bir süre maruz kalıyorsanız bilin ki psikolojik bir savaşın
sonra olması gereken yerlerine tekrar koy- içerisindesiniz :
mak ve daha sonra bunu kabul etmemek. • Sizden bazı bilgilerin saklanıyor olması ya
Amaç karşıdakini kendisiyle ilgili şüpheye da bazı ayrıntıların paylaşılmaması,
düşürmek.
• Dış kaynaklardan bilgi edinmenizin engel-
3. Üçüncü Yöntem “Kontrol etmek”: Bir olayın
detaylarından bilinçli olarak bahsetmemek, lemesi,
daha sonrasında ise önceden bahsetmiş • Yapılan konuşmalar ile her seferinde yeter-
gibi konuşmak. Burada amaç, karşı tarafta siz veya hatalı olduğunuz durumlara yön-
hafıza kaybı algısı yaratıp zihnini bulan- lendirilip kendinizi eksik ve zayıf hissetme-
dırmak ve bu yolla onu tamamen kontrol nize neden olmanız,
etmek.
• Size karşı sözlü tacizlerin yapılması (“Aklını
Gaslighting’in ana amacı karşıdaki insanın öz iyice kaybettin” vb.),
saygısını ve özgüvenini sarsarak psikolojik an-
52 BOSİAD SİNERJİ / Temmuz - Eylül 2021
