Page 54 - sinerji_s49_ec_baski_pdf_web
P. 54
köşe yazısı / Esin Göksu Şeker
Parkinson hastalığı ve
bağırsaklarla ilişkisi
Dr. Dyt. Ş. Esin Göksu Şeker Parkinson hastalığı, tıp literatürüne ilk defa 1817 insan organizmasının hareketlerini kontrol ede- besinler yoluyla tüketilen hayvansal yağların destekledi. Bu keşif ilerleyen dönemde hastala-
Beslenme ve Diyet Uzmanı senesinde ‘’titrek felci’’ tanımlaması ile geçti. Temel bilmesini sağlayan beyin bölgeleri ile iletişimi ku- yüksek oranda olması sıralanabilir. Son rın beyin nöronlarına yönelen bağışıklık sal-
esin.seker@gmail.com
olarak beyin hücrelerinde kayıp yaşanmasından rar. Eğer dopamin hücrelerinin sayısı olması gere- yıllarda yapılan çalışmalar sağlıklı bes- dırılarını önlemek ve hastalığın ilerlemesini
dolayı beliren bu hastalık olarak bilinir. Kadınlarda kenden çok daha az seviyeye gerilerse, dopamin lenme ve sağlıklı bağırsak sisteminin durdurmak için erken teşhis ve müdahale
erkeklere oranla daha sık görülür. Ağır ilerler an- üretimi azalır ve Parkinson hastalığı oluşur. hastalığın oluşmasındaki etkilerini olasılığını artırıyor.
cak uzun vadede hareket bozukluğuna sebebiyet göstermektedir.
verir. Beyindeki dopamin hücrelerinin azalması ile Par- BAĞIRSAK SAĞLIĞINI
kinson hastalığının baş belirtileri olan ritimsiz ha- Parkinson hastalığı ile ilişkili çalışma- NASIL KORUMALIYIZ?
Genellikle görülme yaş aralığı 40 – 70 yaş olsa da reketler, uyumsuz ve titrek kas faaliyeti gibi davra- larda “önce bağırsak” teorisi bilimsel Beslenme ve bağırsak sağlığı arasında
bu hastalığa yakalananların %5’lik kısmı 20 – 40 nışlar ortaya çıkar. Genellikle genetik faktörler bu destek buluyor. Parkinson Hastalığı, güçlü bir ilişki olduğu bilinmektedir.
yaş arasındadır. 65 yaş üzerindeyse Parkinson’un sendromu tetikler. nörodejeneratif bozukluğun bağır- Sağlıklı bir beslenme düzeninin, mik-
görülme olasılığı sadece %1 dir. saktan başlayabileceğini işaret ediyor. robiyota bileşimi ve işlevselliği üzerinde
Hücre kaybını tetikleyen en önemli etken kalitesiz Yanlış yönlenmiş bir bağışıklık sistemi
İnsanın beyninde dopamin üretimi yapan hüc- beslenmedir. Aşırı derecede yaşanan fiziksel ve saldırısı tarafından hastalığın tetiklenebi- oldukça önemli bir etkisi olduğu bilinmek-
relerin yoğun bulunduğu yer ‘’substabsiya nigra’’ duygusal stres de önemli bir etkendir. Bunların leceği öne sürülüyor. Columbia Üniversitesi tedir.
isimli bölgedir. Bu bölgelerde üretilen dopamin, arkasından genetik, tarım ilaçları, kafa travmaları, araştırmacıları, bu teoriyi destekleyen kanıtlar Günlük olarak,
bulduklarını bildirdiler.
1. Posa içeriği yüksek besinler (kurubaklagiller,
PARKİNSON HASTALIĞININ çalışma yürüttü. Öncelikle yanlış katlanmış alfa-si- tam tahıllar, sebzeler)
NEDENİ BAĞIŞIKLIK nüklein parçalarının hücre yüzeyinde görünebil-
SİSTEMİ OLABİLİR? diği bir cins fare geliştirildi ve bu farelere alfa-si- 2. Taze sebze-meyve tüketimi
Parkinson hastalığında alfa-sinüklein adı verilen nüklein enjekte edildi. Fareler beyinde Parkinson 3. Sağlıklı yağlar (Zeytinyağı, bitkisel sıvı yağlar,
bir protein yanlış katlanır ve sinir hücrelerinin hastalığının belirtileri göstermedi, ancak bağırsak balıkyağı)
(nöronların) içinde birikerek hücre hasarına yol nöronlarına karşı bir bağışıklık tepkisi oluştu, bu
açar. Araştırmacılar yanlış katlanmış alfa-sinüklein da Parkinson hastalarında teşhis konulmadan yıl- 4. Bitkisel kaynaklı proteinlerin üstün olduğu
proteininin bazı bölümlerinin nöronların dışına lar önce görülenlere benzer gastrointestinal (sin- (Kurubaklagiller, ceviz, badem, fıstık, fındık)
da taşabildiğini ve bu durumun bağışıklık sis- dirim sistemi kanalı) etkilere neden oldu. 5. Yumurtanın kullanıldığı
teminden gelecek saldırıları tetikleyebileceğini PARKİNSON HASARI
keşfettiler. Bilim insanları bu bağışıklık tepkisinin ÖNCELİKLE BAĞIRSAK 6. Probiyotik kaynaklı fermente gıdaların tercih
nöronlara protein birikiminden daha fazla zarar NÖRONLARINDA OLUŞUYOR edildiği
veriyor olabileceğini ortaya koydular.
Bu bulgular bağırsaktaki bir otoimmün reaksiyo- ‘’Yeterli ve Dengeli’’ bir diyetin mikrobiyota (ba-
Araştırmacılar bir fare modelinde alfa-sinükle- nun Parkinson hastalığının erken evrelerine katkı- ğırsak) sağlığını korumada en etkili yöntem oldu-
in’e karşı oluşan bir bağışıklık tepkisinin hastalığı da bulunabileceğini ortaya koyarak Parkinson’un ğu görülmektedir.
başlatıp başlatamayacağını araştırmak üzere bir bir otoimmün bileşene sahip olduğu teorisini
52 BOSİAD SİNERJİ / Eylül 2023 BOSİAD SİNERJİ / Eylül 2023 53
