Page 52 - Sinerji s8

röportaj / Esin Şeker
Beslenmenin işçi sağlığı ve iş
güvenliği ile üretime olan kat-
kısının yabancı kaynaklı firmalar
tarafından erken fark edildiğine
dikkati çeken Beslenme ve Diyet
Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Esin Şeker,
“Beslenme bir eğitim. Biz, çok
önemli bir grup olan işçilere doğ-
ru beslenmeyi öğrettiğimizde iş
verimine de katkı sağlamış oluy-
oruz” dedi.
50 BOSİAD SİNERJİ / Eylül - Ekim 2014
yerlerdeki diyetisyen sayısı çok yüksek. Bizimki naklı besleniyorsak (et, işlenmiş et ürünleri, hazır
gibi 1-2 ile de ifade edilmiyor. Onlar yıllardır böy- yemekler vb.), sodyum alımı çok yüksek oluyor.
le çalışmalar yürütüyorlar. Biz, bilimsel çalışmaları Spor yapıyormuyuz? Hayır. O zaman yüksek tan-
onların yaptığı araştırmalardan öğreniyoruz. Bu siyona hazır. Daha basiti insanlara su içmeyi öğ-
çalışmaları çoktan uygulama alanı bulmuş. Artık retmemiz lazım. Biz ancak susadığımız zaman su
dünyada herkesin ne iş yaptığı çok dikkatle izle- içiyoruz. Oysa susama duygusu son noktadır ve
niyor. Gelişmiş ülkelerde bu çalışmalarda önemli vücut alarm veriyordur. Susamadan su içmeyi öğ-
yollar kat edilmiş. Yola çıkış hep aynı; işçi sağlıklı renmek ve öğretmek zorundayız. Bunların hiçbiri-
olur, ikide bir hastalanmazsa, sık sık izin almazsa si diyet değil, vücudun gereksinmesi olan temel
kurum için bir avantajdır bu, öyle değil mi? ‘Bes- bilgilerden söz ediyorum.
lenmenin rolü şu kadardır’ diyemeyeceğim ama İnsan organizmasının yaşamını sürdürmesi için
eğitimin rolünün ne kadar yüksek olduğunu bili- enerji alımını iyi yapması gerekir. Enerjinin hangi
yoruz. Beslenme bir eğitim. Biz, o insanlara doğru kaynaktan alınması gerektiğini göstermek lazım.
beslenmeyi eğitim yoluyla öğrettiğimizde, bunun Şu örnek çok yakışacak; Eğer bir fabrikanın enerji
iş verimine katkısı mutlaka olacaktır. ihtiyacını karşılamazsak o fabrika bir şey ürete-
mez. İnsan organizması için de durum tam böyle-
Bursa iş dünyası bu konuyla ne kadar dir. Ama biz o enerjiyi doğru kaynaktan sağlama-
ilgileniyor, ne kadar önem veriyor sizce? lıyız. Doğru kaynak nedir? Fabrikamızda doğalgaz
Eskiden olaya bakıldığında ‘doktorlar söyleyiversin’ veya elektriği kullanıyoruz. Hiç fabrikasında odun,
denilirdi. Ama meslekleri karıştırmamak gerekir. kömür kullanan var mı? Çünkü doğalgaz, elektrik
Doktorun yaptığı iş ayrı, biz diyetisyenlerin yaptığı atık bırakmayan, temiz yakıtlar, kalorisi de yüksek.
iş ayrı. Biz, Tofaş’ta bir doktor grubu ile çalışıyoruz Ama odun, kömür ya da linyitleri kullanırsak du-
ama onların o kadar çok işi var ki. Çünkü işçi sağ- rum böyle değil. İnsan vücudu için de öyle. Acaba
lığına ait bütün işçilerin yıllık sağlık taramasını ya- şekerleri, tatlıları yiyerek mi enerji almalıyız, yoksa
pıyorlar, hasta olarak gelen çalışanlara bakıyorlar. sebzeleri, meyveleri, kuru baklagilleri, ekmeği,
Bu arada o doktorun doğru beslenmeyi anlatma bulguru ya da tam tahıl ürünlerini mi? Elbette
gibi bir şansı yok, zaten onun konusu da değil sağlıklı beslenmede şekeri, yağı, tuzu azaltmayı
bu. Beslenme; uzmanının, diyetisyenin bildiği bir öneriyoruz. Ancak ekmeğimize kimse dokunma-
alan. ‘Bursa’daki ilgi ne zaman, nereye ulaşır?’ buna sın, hele de kaliteli tam buğday unundan yapılmış
bir şey söyleyemeyeceğim. Belki bu röportajımız ekmekleri her birey kendi ölçülerinde tüketmek-
bunu etkileyen ilk adımlardan biri olacaktır. ten kaçınmasın.
Süt, yoğurt, yumurtayı da söylemeden geçeme-
‘MUTLAKA YÜRÜYÜŞ YAPIN’ yeceğim. Vücudun tüm onarım, yapım işlerinde
proteinlerden faydalanacağız, bunlar için bu
İşverenler hangi riskler altında? besinler olmazsa olmazlarımızdır. Ulaşılması zor
Dışarıdan bakıldığında ve iş güvenliği dediği- değil ve pahalı da değiller. 10 tane yumurtayı 3-4
mizde zannediyoruz ki işçimizi iyi korumalıyız. liraya alabiliyoruz. Oysa bir paket bisküvi aynı fi-
Oysa bizim, işverenimizi de iyi korumamız lazım. yata, o zaman tercihte doğruları bulmak önemli.
Türkiye öyle hassas dengeler üzerinde duran bir Bilinçsizce yapılan sporlardan da korunmak la-
ekonomiye sahip ki ‘ne gün, nasıl bir kriz’in gele- zım. Her yaşın yapabileceği aktiviteler farklı. Sağ-
ceğini hiç birimiz bilmiyoruz. Bu durumda bir iş- lık kontrolünden geçmemiş kişileri görüyorum,
verenin; kendini, işyerini ve işçisini korumak ya da koşmaya, bisiklete binmeye çalışıyorlar. Herkese
kurduğu kuruluşu hayatta tutmak konusunda bü- her gün yarım saatlik bir yürüyüş sağlayabiliyor-
yük sorumlukları var. Ve tabii bu sorumluluklardan sak, önemli bir toplu spor olayını gerçekleştirmiş
doğan strese yenik düşmemesi lazım. Bu stres, in- oluruz. Bulunduğumuz iş yerlerinin çevresinde
san vücudunda bazı kimyasalların oluşmasına ne- böyle bir parkur ya da parklar oluşturabiliyorsak,
den oluyor. Oksidan stres denilen hücresel düzey- çalışanlara ve halka önemli katkı sağlamış oluruz.
de zarar görmeler olabiliyor. Vücudu kemiren, yok Yürüyüş yapmak için özel bir kıyafet de gerekmez.
eden bir olay bu. Oksidan stresin yansımaları kalın Ayağınıza rahat bir ayakkabı giydiğiniz zaman her
bağırsak, mide kanseri olarak ortaya çıkabiliyor. Si- yerde her zaman yürüyebilirsiniz. Benim işçi eği-
nerji’deki ilk yazım kanserden korunmaya ilişkindi, timlerinde yaptığım önemli şeylerden birisi bu.
ilk yazı için biraz sert gelmiş olabilir ancak yapılan Yürüyüş yapın diyorum. İşe yürüyerek gelebile-
araştırmalarda toplumda kanser görülme sıklığı
cekseniz yürüyerek gelin veya Avrupa’da olduğu
çok yüksek. İşveren grubunda stres var mı? Evet gibi bisiklet kullanın. Avrupa’lı başbakanlar bile
var. Kötü beslenme de varsa sorun var demektir. bisikletle işlerine gidiyorlar.
Beslenmede neler yapılabilir? Oksidan stresin et- Neden göbekli olur işverenler?
kisini giderecek antioksidan öğelerle beslenmek Hepsi değil tabii... Fakat iş yaşamı, toplantılar hep
lazım. Sebzeler, meyveler, kuru baklagiller bu iş
için aranılan besinlerdir. Tam tahıllı ürünlere dayalı bizlerden bir şeyler çalıyor. Çünkü iş telaşından
bir beslenme yapalım ki posanın etkisinden fay- öğünlü yemek yiyemiyorlar. İş kurulana kadar
dalanalım. İş adamlarında erken yaşlarda görülen çok zorlu bir dönemi yaşıyorlar. Ve o süreç, kişinin
bir diğer sorun da hiperansiyon. Temel nedenle-
kendini unuttuğu bir dönem. Rahata erdiğinde
rinden birisi stres ve obezite ise diğeri tuzdur. Tuz de sağlık sorunları başlıyor. Tansiyonu, diyabeti,
kullanımında dikkatli davranmayı biliyor muyuz? kalp-damar hastalığı gibi şeyler çıkıyor. Kısacası
Maalesef hayır. Peynirler tuzlu standartı yok, zey- işverenlerin işi hiç de kolay değil. Yüzlerce, bin-
rinler tuzlu, salamuralar tuzlu. Aşırı hayvansal kay- lerce işçinin sorumluluğunu taşımak kolay değil.