Page 59 - Sinerji 40. Sayı

şeksi veya sarkopeni gibi durumlara dönüşebilir. kısıtlamalarından olumsuz etkilendi. tedir. Hareketsiz genç nüfusun 30-40 yıl sonra
Kaşeksi kas kaybıyla, sarkopeni ise kas dokusu Kaslar kullanılmadığında yani hareket etmedi- Alzheimer ile karşı karşıya kalması çok uzak gö-
kaybına bağlı kas fonksiyon kaybı ile gelişir ve ğimizde/ egzersiz yapmadığımızda/ yürümedi- rünmüyor. Alzheimer ile savaşta irisin seviyesinin
mutlaka en erken dönemde uygun fizik tedavi ğimizde bunun bazı olumsuz sonuçları vardır. hareket ile korunması, dengeli beslenme, sigara
yöntemleri ile bu kayıpların kalıcı hâle gelmeden ve alkol tüketilmemesi önerilmektedir.
önlenmesi gerekir. Hareketsiz yaşam ve uzun süre sabit pozisyonda
oturma başta yüksek tansiyon olmak üzere çok COVID-19 akut döneminde fizyoterapinin uy-
COVID-19’un kas iskelet sistemi üzerine dolaylı sayıda kanserle bizi karşı karşıya getirmektedir. gulanıp uygulanmayacağına karar verilmesi ve
etkileri: Yüksek kan basıncı yani bilinen adıyla yüksek en uygun fizyoterapi yaklaşımının seçimi çok
COVID-19 pandemisi sırasında uygulanan mec- tansiyon kalp krizi, felç, böbrek hastalıkları ve önemlidir. Bu konuda ulusal ve uluslararası çok
buri “evde kal” kısıtlamaları, herkesi daha az ha- kalp yetmezliği gibi hastalıklara yol açmaktadır. sayıda tıbbi rehber yayımlanmış, fizyoterapinin
reketli hatta neredeyse hareketsiz bir yaşama Hareketsiz yaşam ve sağlıksız beslenme ile ge- uygulanacağı ve uygulanamayacağı durumlar
itmiştir. Evde kal kısıtlamaları, virüsün bulaşma- lişen obezite de, COVID-19 pandemisinin bizi net bir şekilde bu rehberlerde tanımlanmıştır.
sını azaltmak için gerekli ve önemli bir adımdır, zorlayacağı başka bir konu olacağa benziyor. Hem hastaların COVID-19’a bağlı yoğun bakım
ancak bu durum bazı temel sorunlara da ortam Obezite, birçok kanser tipinin ortaya çıkmasına ve hastaneden taburculuk sonrasından hem de
hazırlamaktadır: neden olan önlenebilir bir hastalıktır. Yetişkin- sağlıklı kişilerin uygulanan mecburi “evde kal”
lerde kalp-damar hastalıklarına bağlı ölümleri kısıtlamalarından en az hasarla çıkabilmesi için
1. Kronik hastalığı olan kişilerin çekinceleri 4, kansere bağlı ölümleri ise 2 kat artırmaktadır. yaşam tarzı değişimlerine ihtiyaç kaçınılmaz gö-
nedeniyle olağan kontrollerine gitmeme- Her yıl üç milyona yakın kişi obeziteye bağlı geli-
leri, tıbbı tedavilerine ek olarak önerilen şen hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetmekte- rünmektedir. Sağlıklı beslenme, kaliteli 8 saatlik
hareketli yaşam /egzersiz ve sağlıklı bes- uyku, duygudurum ve düzenli egzersiz günü-
lenmeden oluşan yaşam tarzından giderek dir. 8 ve 20 yaşlarında yaşıtlarına göre kilolu olan müzün sağlıklı yaşam çerçevesini oluşturmak-
uzaklaşmaları kronik hastalıkların olumsuz çocukların felç geçirme riskinin % 71 oranında tadır.
etkilerini daha da artırmaktadır. Her yıl kro- arttığı düşünülürse, çevrimiçi eğitim ve kısıtla- Zor bir süreçten geçiyoruz. Sosyal mesafemizi
nik hastalıklarından 14 milyon kişinin ha- malar nedeniyle çocuklarımızın da çok büyük koruyarak, maske kullanarak ve temizliğimize
yatını kaybettiği düşünülürse, kronik has- risk altında olduğu kaçınılmaz bir gerçek gibi dikkat ederek küresel salgından kendimizi ve
talıkların COVID-19’dan çok daha fazla can duruyor. Hareket etmediğimizde yani kaslarımızı sevdiklerimizi koruyarak çıkabiliriz. Pandeminin
aldığı ve tehlikeli olduğu söylenebilir. kullanmadığımızda, egzersiz yani irisin hormonu getirisi bu mecburi kısıtlamaları sağlıklı yaşa-
azalmaya başlıyor. İrisin yokluğu ya da azlığı, yeni
2. Sağlıklı kişilerde ise pandemi kısıtlamala- sinir bağlantıları oluşturma yeteneğini azaltır, ma adım atarak değerlendirebiliriz. Sağlık bes-
rına bağlı süreç şu an belirsiz bir şekilde bellek işlev kapasitesini düşürür. Yapılan çalış- lenebiliriz, her gün egzersiz yapabiliriz, mutlu
ilerlemektedir. Hareketsiz yaşam ve sağ- malar, irisin hormon seviyesindeki bu azalmanın olacağımız aktivitelerle uğraşabiliriz, bol su tü-
lıksız beslenme kronik hastalıklara zemin Alzheimer tipi hastalıklara ortam oluşturduğu- ketebiliriz, daha az televizyon izleyip bol kitap
hazırlamakta, kalp-damar sağlığı ile birlikte nu; yaşamı boyunca düşük fiziksel aktiviteye okuyabiliriz ve en az sekiz saat uyuyabiliriz. Sağ-
kas-iskelet sistemi üzerinde de kara bulut- seviyesine sahip kişilerin, düşük irisin seviyesine lık durumunuza uygun egzersiz planlamanız için
ların dolaşmasına neden olmaktadır. fizyoterapiste, sağlıklı beslenme planınız için di-
sahip olduklarını ve bunun da Alzheimer hasta-
3. 65 yaş üstü için ise hem kronik hastalıklar lığının gelişimine neden olan etmenlerden birisi yetisyene, kaliteli uyku ve olumlu duygudurum
için psikiyatriste/psikoloğa başvurun.
hem de Alzheimer ile savaşta en büyük si- olduğunu göstermektedir. Türkiye’de 300 bin ci-
lahımız olan hareket/egzersiz de pandemi varında Alzheimer hastası olduğu düşünülmek- Saygı ve sevgi ile.

BOSİAD SİNERJİ / Ocak - Mart 2021 57